Wat is neuritis vestibularis?
Neuritis vestibularis is een aandoening waarbij de evenwichtszenuw ontstoken raakt en kinderen of volwassen last krijgen van duizeligheidsklachten, misselijkheid en problemen met het bewaren van de balans.
Hoe wordt neuritis vestibularis ook wel genoemd?
De term neuritis betekent ontsteking van een zenuw. De term vestibularis wijst naar de zenuw die informatie vervoert van en naar het evenwichtsorgaan. Neuritis vestibularis is dus een ontsteking van de evenwichtszenuw.
Soms wordt ook gesproken van vestibulaire neuronitis.
Acute perifere neuropathie
Een ander term die ook gebruikt wordt is een acute perifere neuropathie. Het woord acuut geeft aan dat kinderen of volwassenen vrij plotseling klachten krijgen. Het woord neuropathie geeft aan dat een zenuw zijn werk niet goed doet. Het woord perifeer geeft aan dat het gaat om een zenuw buiten de hersenen. Neuritis vestibularis is een vorm van acute perifere neuropathie. Een andere aandoening die onder deze groep valt is een neuritis optica, een ontsteking van een oogzenuw.
Acuut vestibulair syndroom
Neuritis vestibularis behoort tot een groep aandoeningen die acuut vestibulair syndroom wordt genoemd. Dit is een groep aandoeningen waarbij kinderen plotseling last krijgen van hevige duizeligheid. Andere aandoeningen die in deze groep vallen zijn BPPD en vestibulaire migraine. Bij volwassenen (vooral senioren) kan een acuut vestibulair syndroom ook het gevolg zijn van een herseninfarct.
Hoe vaak komt neuritis vestibularis voor bij kinderen?
Neuritis vestibularis is een zeldzame aandoening, vooral op de kinderleeftijd. Het is niet goed bekend hoe vaak neuritis vestibularis bij kinderen voorkomt.
Bij wie komt neuritis vestibularis voor?
Neuritis vestibularis kan op elke leeftijd voorkomen, van kinderleeftijd tot volwassen leeftijd. Neuritis vestibularis komt vaker bij volwassenen dan bij kinderen voor. Op kinderleeftijd wordt neuritis vestibularis het meest gezien bij pubers.
Zowel jongens als meisjes kunnen een neuritis vestibularis krijgen.
Wat is de oorzaak van neuritis vestibularis?
Virus
De ontsteking van de evenwichtszenuw kan veroorzaakt worden door een virusinfectie. Verschillende virussen kunnen een ontsteking van de zenuw geven.
Reactie op een virus
Een andere optie is dat neuritis vestibularis het gevolg is van een doorschietende afweerreactie van het lichaam op bijvoorbeeld een virusinfectie. De zenuw raakt ontstoken door deze doorgeschoten afweerreactie zonder dat het virus zelf aanwezig is in de zenuw. Door de ontsteking van de zenuw, kan de zenuw tijdelijk zijn werk niet goed doen.
Vestibulaire zenuw
De vestibulaire zenuw (nervus vestibularis) vervoert informatie van het evenwichtsorgaan naar de hersenen toe. Wanneer deze zenuw ontstoken is, kan deze zenuw onbedoeld signalen naar de hersenen toezenden dat er sprake is van een draaiende beweging van het hoofd zonder dat hier sprake van is. Daardoor ontstaan duizeligheidsklachten.
Wat zijn de symptomen van neuritis vestibularis?
Variatie
Er bestaat variatie tussen de klachten die verschillende kinderen of volwassenen met neuritis vestibularis hebben. Sommige kinderen hebben maar enkele van de onderstaande symptomen, andere kinderen krijgen alle van onderstaande symptomen.
Acuut ontstaan klachten
Vaak ontstaan de klachten als gevolg van neuritis vestibularis van het een op het andere moment. In de eerste uren na het ontstaan van de klachten kunnen de klachten snel toenemen in ernst, om daarna stabiel te blijven en vervolgens te verminderen. Bij de meeste kinderen en volwassenen beginnen de klachten binnen 48 uur na ontstaan te verbeteren.
Duizeligheid
Kinderen en volwassenen met neuritis vestibularis krijgen last van hevige draaiduizeligheid. Deze draaiduizeligheid is de hele tijd aanwezig en wordt erger bij bewegen van het hoofd. De draaiduizeligheid kan maken dat kinderen het liefst stillen liggen en het hoofd niet bewegen. Vaak houden kinderen en volwassen het liefst hun ogen hierbij dicht.
Misselijkheid
Naast deze duizeligheidsklachten hebben kinderen vaak last van misselijkheid. Ook kunnen kinderen een of meerdere keren moeten braken.
Schokkende oogbewegingen
Tijdens de neuritis vestibularis maken de ogen schokkerige bewegingen. Dit wordt een nystagmus genoemd. De snelle beweging van de ogen, gaat van het aangedane oor af. De ogen kunnen ook draaiende bewegingen maken. Wanneer kinderen naar een punt kijken, worden de schokkerige bewegingen minder.
Problemen met lopen
Wanneer kinderen of volwassen met een neuritis vestibularis proberen te lopen, dan lukt het vaak niet om in een rechte lijn te lopen. Kinderen en volwassenen kunnen gemakkelijker vallen tijdens de periode dat ze last hebben van neuritis vestibularis.
Problemen met horen
Een klein deel van de kinderen en volwassenen heeft ook problemen met horen, doordat de gehoorzenuw ook ontstoken is geraakt. De geluiden klinken anders en of er is sprake van een piep in het oor.
Vermoeidheid
Kinderen met een neuritis vestibularis voelen zich vaak meer vermoeid. Ze hebben meer rust nodig. Vaak zijn ze sneller geprikkeld en boos.
Hoe wordt de diagnose neuritis vestibularis gesteld?
Verhaal en onderzoek
Op grond van het verhaal en de bevindingen bij onderzoek kan de diagnose neuritis vestibularis worden vermoed. De aanwezigheid van een zogenaamde 3e graads nystagmus, een positieve headtrust test bij lichamelijk onderzoek pleiten sterk voor een neuritis vestibularis. Andere oorzaken van acute duizeligheid bij kinderen zijn: BPPD, hyperventilatie of vestibulaire migraine. Op volwassen leeftijd kan een herseninfarct ook acute klachten van duizeligheid geven, op kinderleeftijd komt dit uiterst zelden voor. In geval van herseninfarct worden bij lichamelijk onderzoek ook nog andere klachten gezien.
KNO-arts
Door middel van een evenwichtsonderzoek kan de KNO-arts vast stellen dat er sprake is van een stoornis van de evenwichtszenuw. Het is niet nodig om dit onderzoek altijd te verrichten.
MRI hersenen
Bij twijfel over de diagnose, kan een MRI scan van de hersenen gemaakt worden. Een MRI scan wordt vooral gemaakt om andere oorzaken van acute duizeligheid aan te tonen of uit te sluiten zoals een herseninfarct in de hersenstam.
Hoe wordt neuritis vestibularis behandeld?
Spontaan verbeteren
De symptomen die zijn ontstaan als gevolg van de neuritis vestibularis zullen spontaan verbeteren in de loop van meerdere dagen tot weken. Er is geen specifieke behandeling nodig.
Prednison
Bij andere acute perifere neuropathieën kan een behandeling met prednison helpen om te zorgen dat de zenuwontsteking sneller tot rust komt. Het gebruik van prednison heeft echter ook bijwerkingen. Bij neuritis vestibularis is niet duidelijk of gebruikt van prednison een positief effect, mogelijk kan het een rol spelen bij de snelheid van het herstel in de eerste dagen na ontstaan van de klachten, maar herstellen volwassenen in totaal niet sneller of beter wanneer ze prednison gebruiken. Per persoon zullen de voor- en nadelen van gebruik van prednison tegen elkaar moeten worden afgewogen. In praktijk wordt meestal geen prednison behandeling gegeven.
Antivirus medicijnen
Het gebruik van antivirusmedicijnen, zoals (val)aciclovir heeft geen effect op de snelheid van herstel van een neuritis vestibularis. Deze medicijnen worden dan ook niet gebruikt in de behandeling, tenzij er hele duidelijke aanwijzingen zijn dat er sprake is van een herpes infectie.
Medicijnen tegen misselijkheid en braken
Medicijnen zoals ondansetron kunnen in de eerste dagen na het ontstaan van de klachten helpen om minder last te hebben van misselijkheid en/of braken. Op volwassen leeftijd kan ook metoclopromide worden gebruikt om minder last te hebben van misselijkheid en/of braken.
Oefeningen om het evenwichtsorgaan te trainen
In de eerste dagen na het ontstaan van de neuritis vestibularis hebben kinderen en volwassenen vaak behoefte aan rust. Kinderen en volwassenen houden hun hoofd dan vaak stil om zo min mogelijk last te hebben van de duizeligheidsklachten. Wanneer het weer beter gaat, is het heel belangrijk om het hoofd weer te gaan bewegen. Het is goed om het evenwichtsorgaan weer te trainen, door het hoofd regelmatig te bewegen en regelmatig te lopen en balansoefeningen te doen. Zo nodig kan een fysiotherapeut hierbij helpen.
Begeleiding
Het doormaken van een neuritis vestibularis is voor kinderen en volwassenen vaak een hevige en nare ervaringen. De duizeligheidsklachten zorgen vaak voor een onzeker gevoel. Jongeren en volwassenen kunnen angstig zijn om weer te gaan bewegen. Een fysiotherapeut, maatschappelijk werkende of psycholoog kunnen helpen om weer te gaan bewegen en met deze angst en onzekerheid om te gaan.
Contact met andere ouders
Door het plaatsen van een oproep op het forum van deze site kunt u in contact komen met andere jongeren en hun ouders die te maken hebben met een neuritis vestibularis.
Wat betekent het hebben van neuritis vestibularis voor de toekomst?
Spontaan verbeteren
De symptomen die zijn ontstaan als gevolg van de neuritis vestibularis zullen spontaan verbeteren in de loop van meerdere dagen tot weken.
Bij een groot deel van de kinderen zullen alle symptomen verdwijnen, zij hebben geen klachten van duizeligheid en misselijkheid meer.
Vage duizeligheid
Een vaag gevoel van duizeligheid vooral bij snel bewegen van het hoofd of bij een rit in de achtbaan kan nog meerdere weken tot maanden na ontstaan van de neuritis vestibularis aanwezig blijven. Vaak verdwijnt dit ook geleidelijk aan.
Eenmalig
De meeste kinderen en volwassenen maken een keer in hun leven een neuritis vestibularis door.
Terugkeer van de klachten
Zelden krijgen kinderen of volwassenen nog een keer last van neuritis vestibularis.
BPPD
Kinderen of volwassenen die een keer een neuritis vestibularis hebben gehad, zijn wel gevoeliger voor het krijgen van een ander duizeligheidsprobleem namelijk BPPD. Dit is een kortdurend duizeligheid die ontstaat.
Onzekerheid en angst
Een deel van de jongeren en volwassenen houdt na doormaken van een neuritis vestibularis last van onzekerheid en angst klachten. Het is goed om bij aanhoudende problemen begeleiding van een psycholoog te vragen hoe hier mee om te gaan in het dagelijks leven.
Levensverwachting
Jongeren en volwassenen met een neuritis vestibularis hebben een normale levensverwachting.
Kinderen krijgen
Het hebben van een neuritis vestibularis heeft geen invloed op de vruchtbaarheid. Kinderen van een volwassene met een neuritis vestibularis hebben geen verhoogde kans om zelf ook een neuritis vestibularis te krijgen.
Hebben broertjes en zusjes een verhoogde kans om ook neuritis vestibularis te krijgen?
Neuritis vestibularis is geen erfelijke aandoening. Broertjes en zusjes hebben geen verhoogde kans om zelf ook een neuritis vestibularis te krijgen.
Wilt u dit document printen dan kunt u hier een pdf-versie downloaden.
Wilt u ook uw verhaal kwijt, dat kan: verhalen kunnen gemaild worden via info@kinderneurologie.eu en zullen daarna zo spoedig mogelijk op de site worden geplaatst. Voor meer informatie zie hier.
Heeft u foto's die bepaalde kenmerken van deze aandoening duidelijk maken en die hier op de website mogen worden geplaatst, dan vernemen wij dit graag.
Referenties
- Corticosteroids for the treatment of idiopathic acute vestibular dysfunction (vestibular neuritis). Fishman JM, Burgess C, Waddell A. Cochrane Database Syst Rev. 2011 May 11;:CD008607
- Pharmacotherapy of vestibular disorders and nystagmus. Strupp M, Kremmyda O, Brandt T. Semin Neurol. 2013;33:286-96.
- Acute vestibular syndrome: clinical head impulse test versus video head impulse test. Celebisoy N. J Neurol. 2018;265:44-47
- Acute Vestibular Syndrome. Kerber KA. Semin Neurol. 2020;40:59-66
Laatst bijgewerkt op: 6 augustus 2021 voorheen: 2 februari 2019
Auteur: JH Schieving