Intoeing

Wat is een intoeing?

Intoeing is een manier van lopen waarbij de voeten niet recht onder het bekken staan, maar naar binnen toe gedraaid staan. De grote tenen wijzen naar elkaar toe.

Hoe wordt een intoeing ook wel genoemd?

Intoeing is een Engels woord, die aangeeft dat de voeten naar binnen toe gedraaid staan. Er is geen goed Nederlands woord voor, vandaar dat het Engelse woord intoeing vaak gebruikt wordt.

Met de voeten naar binnen toegedraaid lopen
In het Nederlands wordt gesproken van met de voeten naar binnen toegedraaid lopen.

Endorotatie looppatroon
Ook wordt het woord endorotatie looppatroon gebruikt. Endorotatie is het medische woord voor naar binnen toegdraaid staan.

Pigeon-toed walking
Soms wordt de Engelse term pigeon-toed walking gebruikt. Pigeon is het Engelse woord voor duif. Toe voor teen en walking voor lopen.

Hoe vaak komt intoeing voor bij kinderen?

Intoeing komt best vaak voor bij kinderen. Geschat wordt dat een op de tien kinderen tussen de leeftijd van 2 en 5 jaar met de voeten naar binnen toe loopt. Met het ouder worden verdwijnt het intoeing vaak en zetten kinderen hun voeten wel recht neer.

Bij wie komt intoeing voor?

Intoeing kan zowel bij jongens als bij meisjes voorkomen. Intoeing komt vaker voor bij meisjes dan bij jongens. Veel jonge kinderen lopen met hun voeten naar binnen toe, met het ouder worden zijn kinderen in staat om hun voeten recht neer te zetten en verdwijnt het intoeing.

Wat is de oorzaak van intoeing?

Verschillende oorzaken
Er zijn verschillende oorzaken voor intoeing. De meest voorkomende oorzaak is een afwijkende stand van de botten van het been: het bovenbeen, het onderbeen en/of de voet. Minder vaak voorkomend is een neurologisch bewegingeproblemeen zoals spasticiteit of dystonie. Vaak hebben deze kinderen naast intoeing ook nog andere problemen, die kinderen met een afwijkende stand van de botten hier geen last van hebben.

Afwijkende stand van de botten
De meest voorkomende reden van het ontstaan van intoeing is een afwijkende stand van de botten van de voet, het onderbeen of het bovenbeen. Een afwijkende stand van de voet valt vaak al op bij dreumessen. De voet heeft de vorm van een C en staat naar binnen toe gedraaid. Het medische woord hiervoor is metatarsus adductus of metatarsus varus, in het Nederlands wordt gesproken over een kommavoet. Wanneer het intoeing pas opvalt wanneer kinderen gaan staan en lopen, dan komt dit meestal doordat de onderbenen naar binnen toe staan. Dit wordt tibial rotation genoemd. Dit kan samen gaan met zogenaamde O-benen. Een andere reden kan het naar binnen gedraaid staan van de heupen zijn, dit wordt femoral anteversion of antetorsion genoemd. Dit valt meestal op tussen de leeftijd van 3 en 6 jaar, soms al eerder.

Spasticiteit
Kinderen die spastisch zijn aan de benen, lopen ook vaak met hun voeten naar binnen toe gedraaid. Daarnaast lopen veel kinderen met spasticiteit ook op hun tenen. Door de spasticiteit neemt de spanning in de spieren toe, waardoor de voeten en onderbenen in een andere stand gaan staan.
Spasticiteit in de benen kan verschillende oorzaken hebben. Een stoornis in de hersenen of in het ruggenmerg kan zorgen voor spasticiteit. Er kunnen veel verschillende oorzaken mogelijk zijn. Wanneer de spasticiteit veroorzaakt wordt door een stoornis in de hersenen is beschadiging van de hersenen als gevolg van zuurstofgebrek vaak de oorzaak van de tenenloop. Wanneer spasticiteit wordt veroorzaakt door een stoornis in het ruggenmerg, zijn een tethered cord of een syringomyelie veel voorkomende oorzaken van tenenloop. Ook erfelijke aandoeningen zoals een hereditaire spastische paraparese kunnen zorgen voor het ontstaan van spasticiteit aan de benen.

Dystonie
Een andere oorzaak voor intoeing kan dystonie zijn. Dystonie is een bewegingsstoornis waarbij de hersenen een signaal door geven aan de armen en/of de benen waardoor deze in een afwijkende stand gaan staan. Dit kan continu aanwezig zijn of tijdelijk aanwezig zijn. Als gevolg van dystonie aan de voet, kunnen kinderen hun voeten naar binnen toe draaien. Dystonie kan het gevolg zijn van schade aan de hersenen bijvoorbeeld door zuurstoftekort of door een verandering in het DNA. Bij deze erfelijke vorm van dystonie begint de dystonie op kinderleeftijd nog al eens in de voet. Geleidelijk aan breidt de dystonie zich uit naar andere delen van het lichaam.

Wat zijn de symptomen van intoeing?

Voeten naar binnen gedraaid
Kinderen met intoeing lopen met de voeten naar binnen toe gedraaid. De grote tenen wijzen naar elkaar toe.

Een of twee voeten
De meeste kinderen lopen met beide voeten naar binnen toegedraaid. Bij een deel van de kinderen wordt alleen een voet naar binnen gedraaid, terwijl de andere voet normaal staat.

Lopen
De meeste kinderen met intoeing als gevolg van een afwijkende stand van de botten hebben geen problemen met lopen. Vaak zetten kinderen hun voeten iets verder uit elkaar, om te voorkomen dat kinderen struikelen over de eigen voeten. Wanneer de voeten ver naar binnen gedraaid staan, kunnen kinderen gaan struikelen over hun eigen voeten. Het naar binnen draaien van de voeten valt vaak meer op wanneer kinderen gaan rennen, dan wanneer kinderen rustig lopen. Kinderen die intoeing als gevolg van een neurologische aandoening hebben vaak wel problemen met lopen. Vaak voelen de spieren van de benen stijf aan en gaat het lopen minder soepel en meer houterig.

Tenenloop
Tenenloop komt vaker voor bij kinderen die hun voeten naar binnen draaien tijdens het lopen. Dit komt zowel voor bij kinderen met een afwijkende stand van de botten als bij kinderen met een neurologische oorzaak.

Geen pijnklachten
Het naar binnen draaien van de voeten tijdens het lopen geeft geen pijnklachten.

Moeite met de kleermakerszit
Kinderen die intoeing hebben als gevolg van een afwijkende stand van de botten hebben vaak veel moeite om een kleermakerszit te zitten. Zij kunnen op deze manier niet lekker zitten. De meeste kinderen kiezen voor het zitten in een zogenaamde W-zit.

Hoe wordt de diagnose intoeing gesteld?

Verhaal en onderzoek
Aan de hand van het verhaal van een kind en de bevindingen bij onderzoek kan worden vastgesteld dat er sprake is van een intoeing. Het is belangrijk kinderen te laten rennen tijdens het onderzoek. De stand van de knieschijf kan aangeven of het probleem in het onderbeen zit (knieschijf staat recht) of in het bovenbeen (knieschijf staat naar binnen toe). Daarnaast kan het helpen bepaalde denkbeeldige lijnen te trekken en te kijken of deze afwijkend staan.
Het is goed om bij alle kinderen met intoeing waar geen orthopedische verklaring voor gevonden wordt, ook een neurologisch onderzoek te verrichten, omdat bij een klein deel van de kinderen met intoeing er sprake is van een onderliggend neurologisch probleem.

Foto van het been of de voet
Zelden is het nodig om een foto van de botten van het been of de voet te maken. Bij kinderen met een kommavoet komt congenitale heupdysplasie vaker voor, soms kan dat aanleiding zijn voor het maken van een ECHO of foto van de heupen.

MRI-scan
Wanneer spasticiteit of dystonie de oorzaak lijkt te zijn van intoeing, zal er vaak een scan worden gemaakt van het hoofd of van de rug, afhankelijk van waar de arts verwacht dat er problemen gevonden zullen worden. Zo kan gekeken worden of er een oorzaak gevonden kan worden voor de intoeing.
Wanneer vermoedt wordt dat de oorzaak in de hersenen ligt, zal een MRI scan van het hoofd worden gemaakt. Wanneer vermoedt wordt dat de oorzaak in het ruggenmerg ligt, zal een MRI scan van de rug worden gemaakt. Wanneer de ene scan geen afwijkingen laat zien, kan het nodig zijn om als nog een andere scan te maken.

Kinderfysiotherapie
De kinderfysiotherapeut kan een analyse maken van het looppatroon en zo beoordelen wat de oorzaak van intoeing is.

Kinderorthopeed
Intoeing kan ook veroorzaakt worden door afwijkingen aan de botten of aan de gewrichten. Daarom worden kinderen met intoeing vaak door een kinderorthopeed gezien.

Kinderrevalidatiearts
De kinderrevalidatiearts heeft vaak mogelijkheden om het looppatroon te bestuderen met behulp van allerlei plakkers op het been een video en een computer. Op deze manier kan een goede indruk gekregen worden van het looppatroon. Vooral bij kinderen waarbij onduidelijk is waardoor hun afwijkende looppatroon ontstaan is, kan zo’n loopanalyse helpen om de oorzaak van het afwijkende looppatroon te achterhalen.

Hoe wordt een intoeing behandeld?

Afwachten
Meestal is er geen behandeling voor het naar binnen toe lopen met de voeten nodig. Bij de meeste kinderen verdwijnt het naar binnen lopen met de voeten vanzelf wanneer kinderen ouder worden. Dit gaat het snelst voor kinderen waar het naar binnen lopen met de voeten wordt veroorzaakt door een afwijkende stand van de voet en duurt het langst voor kinderen waarbij er sprake is van een afwijkende stand van het bovenbeen.

Schoenen
Het is voor alle kinderen belangrijk om goede schoenen te dragen die de voet steun geven. Kinderen met intoeing hebben geen aparte schoenen of schoenaanpassingen nodig.

Blijven bewegen
Het is belangrijk dat kinderen volop kunnen bewegen, op deze manier oefenen kinderen hun spieren en zal het lopen steeds beter gaan. Dit helpt ook om te zorgen voor een rechte stand van de voeten.

Proberen niet in de W-zit te zitten
Kinderen die last hebben van intoeing zitten vaak graag in een W-zit. Het is beter om te proberen dit niet te doen en te zitten met de benen recht vooruit of in kleermakerszit.

Liever niet op de buik slapen
Een deel van de kinderen die loopt met intoeing slaapt graag op de buik met de voeten naar binnen toegedraaid. Het is beter om op de rug te leren slapen met de voeten naar buiten gedraaid. Vaak is het lastig om het slaappatroon te veranderen.

Fysiotherapie
Voor kinderen die met de voeten naar binnen gedraaid lopen als gevolg van een afwijkende stand van de botten, heeft fysiotherapie met als doel de voeten recht neer te zetten geen meerwaarde. Een fysiotherapeut kan wel adviezen geven wanneer de intoeing het gevolg is van een onderliggende neurologische aandoening.

Gipsbehandeling
Wanneer het met de tenen naar binnen toe lopen komt door een afwijkende stand van de voeten die niet vanzelf verdwijnt, dan kan soms gips behandeling nodig zijn om de voetstand weer recht te maken. Maar meestal is dit niet nodig, omdat het lichaam er zelf voor zorgt dat de voetstand weer normaal wordt. Het is vaak alleen nodig bij een zogenaamde stugge kommavoet.

Spalken
Voor kinderen die met de voeten naar binnen gedraaid lopen als gevolg van een afwijkende stand van de botten, hebben spalken geen meerwaarde. Spalken zorgen er bij deze groep kinderen niet voor dat zij sneller leren om hun voeten recht neer te kunnen zetten. Voor kinderen met een neurologische oorzaak van het naar binnen toe draaien van de voeten kunnen spalken wel meerwaarde hebben om beter te kunnen lopen.

Operatie
Heel zelden is een operatie nodig voor jongeren die nadat ze uitgegroeid zijn nog steeds met de voeten naar binnen toe lopen en daar hinder van ondervinden. Deze operatie wordt een derotationele osteotomie genoemd. Deze operatie wordt uitgevoerd door een orthopeed. Kinderen met een neurologische oorzaak van intoeing hebben vaker een operatie nodig dan kinderen met een orthopedische oorzaak.

Contact met andere ouders
Door het plaatsen van een oproepje op het forum van deze site kunt u in contact komen met andere ouders die een kind hebben die met de voeten naar binnen toe loopt.

Wat betekent het hebben van intoeing voor de toekomst?

Verdwijnen
Bij de meeste kinderen verdwijnt het intoeing vanzelf met het ouder worden. Vaak kost dit wel meerdere jaren. Het verdwijnen gaat het snelst voor kinderen waar het naar binnen lopen met de voeten wordt veroorzaakt door een afwijkende stand van de voet (vaak verdwenen na de leeftijd van 2-3 jaar) en duurt het langst voor kinderen waarbij er sprake is van een afwijkende stand van het bovenbeen (vaak verdwijnt dit pas tijdens de puberteit). Sommige kinderen lopen tijdens de tienerleeftijd nog met hun voeten naar binnen toe. Bij kinderen met een neurologische oorzaak voor intoeing verdwijnt het intoeing meestal niet vanzelf en kunnen de problemen juist toenemen.

Geen verhoogd risico op artrose
Kinderen die op kinderleeftijd met hun voeten naar binnen hebben gelopen, hebben geen verhoogd risico om op latere leeftijd last te krijgen van slijtage.

Levensverwachting
Het hebben van intoeing heeft geen invloed op de levensverwachting.

Kinderen krijgen
Het hebben van intoeing heeft geen invloed op de vruchtbaarheid. Kinderen van een volwassene die als kind intoeing heeft gehad, hebben een licht verhoogde kans om zelf ook te gaan lopen met intoeing.

Hebben broertjes en zusjes een vergrote kans om ook intoeing te krijgen?
Het zal van de oorzaak van het ontstaan van intoeing afhangen of broertjes en zusjes een vergrote kans hebben om zelf ook met intoeing te gaan lopen.In het algemeen is de kans licht verhoogd.

Wilt u ook uw verhaal kwijt, dat kan: verhalen kunnen gemaild worden via info@kinderneurologie.eu en zullen daarna zo spoedig mogelijk op de site worden geplaatst. Voor meer informatie zie hier.

Heeft u foto's die bepaalde kenmerken van deze aandoening duidelijk maken en die hier op de website mogen worden geplaatst, dan vernemen wij dit graag.

Referenties

1. Is in-toing gait physiological in children? - Results of a large cohort study in 5910 healthy (pre-) school children. Verch R, Hirschmüller A, Müller J, Baur H, Mayer F, Müller S. Gait Posture. 2018;66:70-75
2. Compensatory mechanisms in children with idiopathic lower extremity internal rotational malalignment during walking and running. Byrnes SK, Kunic D, Rethwilm R, Böhm H, Horstmann T, Dussa CU. Gait Posture. 2020;79:46-52
3. The impact of symptomatic femoral neck anteversion and tibial torsion on gait, function and participation in children and adolescents. Mackay J, Thomason P, Sangeux M, Passmore E, Francis K, Graham HK. Gait Posture. 2021;86:144-149
4. When to Be Concerned About Abnormal Gait: Toe Walking, In-Toeing, Out-Toeing, Bowlegs, and Knock-Knees. Cao LA, Wimberly L. Pediatr Ann. 2022;51:e340-e345
5. Assessment of gait quality and efficiency after undergoing a single-event multilevel surgery in children with cerebral palsy presenting an intoeing gait pattern. Moisan G, Bonnefoy-Mazure A, De Coulon G, Tabard-Fougère A, Armand S, Turcot K. Childs Nerv Syst. 2022;38:1523-1530

Laatst bijgewerkt: 9 november 2022

Auteur: JH Schieving