Wat is stekende hoofdpijn?
Stekende hoofdpijn is een vorm van hoofdpijn waarbij mensen last hebben van een of meerdere kortdurende pijnsteken/scheuten in hun hoofd.
Hoe wordt stekende hoofdpijn ook wel genoemd?
Primary stabbing headache
Vaak wordt de Engelse term primary stabbing headache gebruikt. De term primary geeft aan dat er niet sprake is van een ziekte van de hersenen, de bloedvaten of de hersenvliezen die de oorzaak is van de hoofdpijn. Stabbing is het Engelse woord voor steken. Headache is het Engelse woord voor hoofdpijn.
Ideopatische stekende hoofdpijn
In het Nederlands wordt voor het woord primary het woord ideopatisch gebruikt, daarom wordt ook wel gesproken van ideopatisch stekende hoofdpijn.
Primaire stekende hoofdpijn
Tegenwoordig wordt ook gesproken van primaire stekende hoofdpijn.
Ice-pick headache
Een andere term die ook wel gebruikt wordt is ice-pick headache, vrij vertaald ijspegelhoofdpijn, omdat iemand de stekende pijn bij deze hoofdpijn vorm vergeleken heeft met de steek van een ijspegel.
Hoe vaak komt stekende hoofdpijn voor?
Stekende hoofdpijn komt heel vaak voor. Eén op de drie Nederlanders heeft daar wel eens of vaker last van gehad. Het komt veel vaker voor bij volwassenen dan bij kinderen, maar is ook zeker niet zeldzaam op de kinderleeftijd.
Bij wie komt stekende hoofdpijn voor?
Stekende hoofdpijn kan op iedere leeftijd voorkomen. Het wordt vaker beschreven bij volwassenen dan bij kinderen, maar dat kan ook zijn omdat volwassenen sneller hulp van een dokter zoeken dan kinderen. Het wordt met name beschreven bij kinderen tussen de 6 en 16 jaar. Jonge kinderen kunnen echter nog niet of moeilijk aangeven dat ze last hebben van stekende hoofdpijn, maar ook bij hen kan het voorkomen.
Stekende hoofdpijn komt vaker voor bij meisjes en vrouwen dan bij jongens en mannen.
Wat is de oorzaak van stekende hoofdpijn?
Niet bekend
De oorzaak van stekende hoofdpijn is niet bekend. In de hersenen zelf zitten geen zenuwen die pijn in de hersenen kunnen registeren. Vaak wordt er gedacht dat de steken wijzen op een probleem in de hersenen, maar dat is dus niet het geval.
Trigeminus
In het hoofd registreert een bepaalde zenuw, de zogenaamde trigeminuszenuw, of er sprake is van pijn in de huid, de spieren, de hersenvliezen of de bloedvaten. Waarschijnlijk wordt de trigeminus kortdurend onbedoeld actief waardoor er kortdurend een pijnsignaal naar de hersenen toe wordt gestuurd wat het gevoel van een stekende pijn geeft. Hoe dit precies in zijn werk gaat is niet bekend.
Hersenen
Er zijn ook mensen die denken dat de hersenen voortdurend signalen die vanuit de trigeminus worden doorgegeven aan de hersenen onderdrukken. En dat de kortdurende steek komt, omdat de hersenen kortdurend het signaal even niet onderdrukken.
Wat zijn de symptomen van stekende hoofdpijn?
Kortdurende steek
Mensen met stekende hoofdpijn ervaren een korte felle steek in hun hoofd. Dit duurt vaak kort een tot enkele seconden en dan is de steek weer weg.
Meerdere keren per dag
De meeste mensen hebben een of meerdere keren per dag last van deze steken. De steken kunnen ook ’s nachts voorkomen. Het valt niet te voorspellen wanneer deze steken zullen komen.
Voorhoofd
Meestal zitten deze steken in het voorhoofd, rondom het oog of bij de slapen. Het ene moment zit de steek links in het hoofd op een ander moment weer rechts en op een andere plek. Er zijn ook mensen die juist aan de achterkant van het hoofd last hebben van steken. De steek kan ook aan twee kanten tegelijk in het hoofd voorkomen.
Schokgevoel
Sommige mensen ervaren een soort schok door hun lichaam op moment van de steek. Mensen kunnen hiervan schrikken en het een angstige ervaring vinden.
Andere vorm van hoofdpijn
Vaak hebben volwassenen die last hebben van stekende hoofdpijn ook last van een andere vorm van hoofdpijn zoals migraine, spierspanningshoofdpijn en paroxysmale hemicrania. Bij kinderen is dit meestal niet het geval.
Hoe wordt de diagnose stekende hoofdpijn gesteld?
Verhaal en onderzoek
Op grond van het verhaal van kortdurende stekende hoofdpijnaanvallen en een normaal lichamelijk onderzoek kan de diagnose stekende hoofdpijn worden gesteld.
MRI scan van de hersenen
Wanneer er naast stekende hoofdpijn ook nog andere klachten zijn die niet passen bij deze vorm van hoofdpijn (bijvoorbeeld braken) of afwijkingen worden gevonden bij het lichamelijk onderzoek zal er vaak een MRI scan van hersenen worden gemaakt om andere oorzaken die steken in het hoofd kunnen geven uit te sluiten. Dit zal dus maar bij een heel klein deel van de mensen nodig zijn.
Bij mensen met ideopatische stekende hoofdpijn worden geen afwijkingen gezien op de MRI scan.
Hoe wordt stekende hoofdpijn behandeld?
Uitleg
Vaak is uitleg dat stekende hoofdpijn niet berust op een probleem in de hersenen en geen kwaad kan al voldoende voor mensen. Een volgende keer herkennen ze de steek, schrikken ze er minder van en weten ze dat de steek snel weer zal verdwijnen.
Pijnstillers
Omdat de steken maar heel kort duren, is het niet haalbaar om deze te behandelen met pijnstillers, omdat deze nooit zo snel kunnen werken. Pijnstillers helpen ook niet om een eventuele nieuwe steek te voorkomen. Het te vaak innemen van pijnstillers kan juist zorgen voor het ontstaan van meer continue hoofdpijnklachten in de vorm van medicatie afhankelijke hoofdpijn.
Melatonine
Wanneer kinderen heel vaak last hebben van stekende hoofdpijn, kan melatonine voor de nacht helpen te zorgen dat kinderen minder vaak last hebben van stekende hoofdpijn overdag.
Indometacine
Wanneer mensen erg gehinderd worden door de steken, kan tijdelijk het dagelijks innemen van het medicijn indometacine (bij kinderen 1-2 mg/kg lichaamsgewicht, bij volwassenen 75-100 mg) helpen om nieuwe steken te voorkomen. Dit medicijn geeft echter ook vaak bijwerkingen in de vorm van klachten van de maag en de darmen, zodat lang niet iedereen dit medicijn kan verdragen. Per persoon moeten de voordelen van het gebruik van deze medicijnen worden afgewogen tegen de bijwerkingen die deze medicijnen kunnen hebben.
Andere medicijnen
Andere medicijnen die wel gebruikt zijn met wisselend resultaat zijn gabapentine, celecoxib en nifedipine. Per persoon moeten ook hier de voordelen van het gebruik van deze medicijnen worden afgewogen tegen de bijwerkingen die deze medicijnen kunnen hebben.
Contact met andere mensen
Door het plaatsen van een oproepje op het forum van deze site kunt u proberen in contact te komen met andere mensen die ook last hebben van deze vorm van hoofdpijn.
Wat betekent het hebben van stekende hoofdpijn voor de toekomst?
Periodes
Vaak hebben mensen in bepaalde periodes (paar weken of maanden achterelkaar) last van deze stekende hoofdpijn en in andere periodes niet. Het is niet bekend wat er nu voor zorgt dat mensen in een bepaalde periode gevoelig zijn voor deze vorm van hoofdpijn en in andere periodes niet.
Bij een deel van de kinderen blijft het bij één periode. Bij een ander deel van de kinderen volgen nog meer periodes. Het valt van te voren niet te voorspellen bij welk deel van de kinderen dit zal zijn.
Levensverwachting
Kinderen en volwassenen met stekende hoofdpijn hebben een normale levensverwachting.
Kinderen krijgen
Het hebben van stekende hoofdpijn heeft geen invloed op de vruchtbaarheid. Kinderen van een volwassene met stekende hoofdpijn hebben geen duidelijk verhoogde kans om zelf ook stekende hoofdpijn te krijgen.
Hebben broertjes en zusjes ook een verhoogde kans om stekende hoofdpijn te krijgen?
Stekende hoofdpijn is geen erfelijke aandoening. Wel kan de gevoeligheid om hoofdpijn te ontwikkelen in bepaalde families meer zijn dan in andere families. Broertjes en zusjes hebben daardoor vaak een verhoogde kans om last te krijgen van hoofdpijn, dit kunnen allerlei verschillende vormen van hoofdpijn zijn.
Wilt u dit document printen dan kunt u hier een pdf-versie downloaden.
Wilt u ook uw verhaal kwijt, dat kan: verhalen kunnen gemaild worden via info@kinderneurologie.eu en zullen daarna zo spoedig mogelijk op de site worden geplaatst. Voor meer informatie zie hier.
Heeft u foto's die bepaalde kenmerken van deze aandoening duidelijk maken en die hier op de website mogen worden geplaatst, dan vernemen wij dit graag.
Referenties
- Idiopathic stabbing headache: clinical characteristics of children and adolescents. Fusco C, Pisani F, Faienza C. Brain Dev. 2003;25:237-40.
- Short-lasting headaches in children. Vieira JP, Salgueiro AB, Alfaro M. Cephalalgia. 2006;26:1220-4.
- Primary stabbing "ice-pick" headache. Mukharesh LO, Jan MM. Pediatr Neurol. 2011;45:268-70.
- The spectrum of indomethacin-responsive headaches in children and adolescents. Myers KA, Barmherzig R, Raj NR, Berrahmoune S, Ingelmo P, Saint-Martin C, Khan AQ, Kouri M, Morris C, Hershey AD, Kacperski J, Kabbouche MA, Mohamed N, Rao RR, Lagman-Bartolome AM, Gelfand AA, Szperka CL, Orr SL. Cephalalgia. 2022
Links
Hoofdpijnpatienten
(Nederlandse vereniging van hoofdpijnpatienten)
Hoofdpijncentra
(Nederlandse vereniging van hoofdpijnbehandelcentra)
Auteur: JH Schieving
Laatst bijgewerkt: 22 juni 2022 voorheen: 26 juni 2021, 29 maart 2019 ,2 oktober 2018 en 14 december 2013